Gamze Akkuş İlgezdi: Acil Tedbir Alınmazsa Depremde Olduğu Gibi Asbeste Bağlı Ölümlerden Devlet Sorumlu Olacak
CHP Sağlıktan Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Gamze Akkuş İlgezdi, deprem bölgesindeki enkaz kaldırma çalışmalarında kanserojen bir element olan asbest için önlem alınmadığını öne sürerek, “Acil önlemler alınmazsa depremde olduğu gibi asbeste bağlı ölümlerden hükümet sorumlu olacak.”
CHP İstanbul Milletvekili Gamze Akkuş İlgezdi, deprem bölgelerinde enkaz kaldırma çalışmalarında asbest tehlikesine dikkat çekti. İlgezdi şunları söyledi:
“Türkiye’de olduğu gibi sadece yıkıcı etkileriyle değil, siyasi etkileriyle de insan hayatına zarar veren depremlerin en acı örneğini, 6 Şubat’ta Kahramanmaraş’ta meydana gelen ve 40 binden fazla insanımızın hayatını kaybettiği depremlerle gördük. Siyasal iktidarın depremlerin başladığı ilk dakikadan bu yana karşı karşıya kaldığı eylem, söylem ve yönetim biçimi, içinde bulunduğumuz felaket tablosunu an be an daha da kötüleştirdi.
“SİYASİ YAYINLARI KORKUNÇ İLE İZLEDİK”
Bu doğrultuda 11 ilimizi etkileyen; Adıyaman, Hatay, Gaziantep ve Kahramanmaraş’ı yerle bir eden bu depremler için AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın yaptığı, “Yıkılan binaların yüzde 98’i 1999’dan önce yapıldı” açıklaması, en az deprem kadar yıkıcı bir etkidir. Siyasi çarpıtma girişimidir. Böylece hükümet 21 yıllık sorumluluğunu örtbas etmeye çalışıyor. Binaların yapım yılı tek başına afet yönetimi açısından bir anlam ifade etmemektedir. Depreme dayanıklılık açısından bir binanın ne zaman yapıldığı tek başına yeterli bir kriter değildir. Binanın tasarımı, kullanılan malzemeler, yapım sırasındaki kontroller ve kalite kontrol önlemleri de değerlidir. AKP iktidarı bu görevini yerine getirmediği gibi ‘yeniden inşa barışı’ adı altında oy toplamaya çalıştığı katliam kararnamesiyle de binlerce ölüme davetiye çıkardı.
“ASBEST DEPREM KADAR ÖLDÜRÜCÜ”
Öte yandan, çöken veya ağır hasar gören binalar en az sarsıntının kendisi kadar ölümcül bir tehlike oluşturmaktadır. asbest sorununa da belirtir. Bilindiği üzere asbest yangın geciktirici özelliğinden dolayı tercih edilen bir mineraldir. Özellikle iş makinalarında, izolasyon malzemelerinde, fren balatalarında ve diğer endüstriyel alanlarda kullanılmaktadır.
“HER YIL 100 BİN ÖLÜYOR”
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ve Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) gibi kuruluşlar, asbestin ölümcül bir element olduğunu ve dünya çapında binlerce ölüme neden olduğunu belirtmektedir. Daha da kötüsü, akciğer kanseri ve mezotelyoma gibi hastalıkların semptomları genellikle yıllar hatta on yıllar sonra ortaya çıkıyor. IARC tarafından yapılan tahminlere göre, dünya çapında her yıl yaklaşık 100.000 ölüm doğrudan asbeste bağlıdır.
“2010 YILINDAN ÖNCE YAPILAN BİNALAR ASBEST RİSKİ TAŞIYOR”
Sonuçları itibariyle bu kadar tehlikeli bir endüstriyel eser olan asbest içeren ürünlerin üretimi, ithalatı ve kullanımı ülkemizde 2010 yılında çıkarılan Asbestli Eserlerin Üretiminin, İthalatının ve Kullanımının Yasaklanmasına Dair Yönetmelik ile tamamen yasaklanmıştır.
Ancak 2010 yılından önce yapılan binaların büyük çoğunluğunda asbestli işlerin yaygın olarak kullanıldığı bilinmektedir. Asbest içeren malzemeler arasında çatı kaplama, boru izolasyonu, kiremit ve şerit viniller, ısı yalıtımı, izolasyon levhaları, sıva ve alçı levhalar, çimento ve beton, kiremit ve parke malzemeleri öne çıkıyor. Maalesef son verilere göre Kahramanmaraş’ta meydana gelen iki büyük deprem nedeniyle 11 ilde toplam 118 bin binanın yıkıldığını veya ağır hasar gördüğünü biliyoruz. Bu binaların yapımında kullanılan asbestli malzemelerin kırıldığı, delindiği veya zarar gördüğü açıktır.
“ASBEST ÇOK CİDDİ BİR HALK SAĞLIĞI SORUNUDUR”
Asbest, çok küçük boyutlarda serbest lif halinde havada asılı kalabilen ve solunum yoluyla insanların vücuduna girebilen bir madde olması nedeniyle çok önemli bir halk sağlığı sorunudur. Asbest lifi solunduğunda akciğerlerde ve göğüs zarında önemli hasara neden olur. Tedavisi çok zor olan akciğer kanseri, mezotelyoma ve asbest gibi önemli solunum yolu hastalıklarını yaydığı biliniyor.
“BU TEHLİKEYE KARŞI ÖNLEMLER ALINMAZSA KAYIPLAR ARTAR”
Bu enkazlarda ortaya çıkan asbest liflerinin havaya salındığı ve çöküntü altında kalanlar ile kurtarma ekipleri tarafından solunduğu bir gerçektir. Televizyonda izlediğimiz moloz temizleme ve söküm çalışmalarında asbestin bertarafı için özel bir önlem alınmadığı ve asbest içeren malzemelerin uzmanlar tarafından incelendikten sonra kaldırılmadığı açıkça görülmektedir. Ancak bilim adamlarının ‘sessiz katil’ olarak nitelendirdiği bu tehlikeye karşı zamanında önlem alınmazsa yarın kayıplarımız daha da artacaktır.
“ACİL DURUM ÖNLEMLERİ ALINMAZSA DEPREMDE OLDUĞU GİBİ ASBEST ÖLÜMÜNDEN GÜÇ SORUMLU OLACAKTIR”
Asbestli malzemelerin enkazından kurtulmak için özel çalışmalar yapılması gerekir. Bu çalışmalar sırasında öncelikle tehlikeli unsurların tespit edilmesi ve tespit edilmesi gerekmektedir. Akabinde bu malzemeleri güvenli bir şekilde uzaklaştırmak için özel ekipman ve teknikler kullanılmalıdır. Olay mahalline dönen şehirlerimizde maalesef en değerli delilleri karartmak için devletin hızla enkazı kaldırdığını görüyoruz. Suç psikolojisiyle hareket ettiğini bildiğimiz kamu otoritesi asbest tehlikesini görmezden geliyor. Bu da uzun vadede ölümcül hastalıklara yol açacaktır. Acil önlemler alınmazsa, depremde olduğu gibi asbeste bağlı ölümlerden hükümet sorumlu olacaktır.
Sağlık Bakanlığı’nın uzun süredir kanser bilgilerini neden açıklamadığını bilmiyoruz ama bu büyük kayıtsızlığın devam etmesi durumunda sarsılan bölgelerde kanser vakalarında artış olacağı bir sır değil. Yıkıntıların ortasına çadır ve konteyner kentler kurup buraya sığınmak zorunda kalan depremzedeleri ölümcül asbest tehlikesine karşı savunmamak hatadır. Enkazın oluşturduğu toz bulutunun ortasında maskesiz dolaşan, kirli su kaynaklarını kullanmak zorunda kalan çocuklarımızın ve vatandaşlarımızın suçlusu, yeterli ve gerekli önlemleri almayan siyasi otoritedir.”
